Dimitri Medvedev geçtiğimiz günlerde oluşturulacak ekonomik modelde özel mülkiyetin olağanüstü öneme sahip olduğunu söyledi.
Peki ya hayatın ve ekonominin sahibi olan ve onu yönlendiren oligarklar ne yapıyor? Kazak sosyologların bu konu üzerine yürüttüğü ilginç bir çalışma bulunmakta.
Bilim adamları temel olarak, Rusya'nın etnik dağılımıyla ilişkilendirerek, oligarşinin etnik yapısı üzerine çalıştılar. Bilim adamları oldukça demokratik bir kriter seçerek milyarderleri kendi tanımlamalarını dikkate alarak Rus ya da Ukrayna karinesine ait olup olmadıklarını araştırdıklar. Rus ve Ukrayna soyadına sahip olan herkes Rus veya Ukraynalı olarak değerlendirildi. Ayrıca, halachadan farklı olarak Yahudi anneler uyruk belirlemede dikkate alınmadı. Toplam olarak oligarşide 20 etnik kimlik olduğu görüldü.
Çalışmanın konusu Forbes dergisine göre 2013 yılında Rusya'nın en zengin 200 kişisi olan şahısları içeriyordu. Bu 200 kişi toplamda 448.6 milyar dolarlık servetleriyle Rus ekonomisinin yarısından fazlasını ellerinde bulunduruyorlar.
Ruslar milyarder sayısı bakımından diğer etnik kimliklere göre oldukça öndeler. Liste 91 Rusu içeriyor yani listenin %45'i Ruslardan oluşmakta ve Rusya nüfusunun da %77.7'si Ruslardan oluşmakta. Rusların toplam varlıkları 172 milyar dolar olarak hesaplandı buna göre kişi başına ortalama 1.89 milyar dolar yapıyor. Listenin en zengini 14.3 milyar dolara sahipken en fakiri 0.5 milyar dolara sahip.
Sıralamada 2. sırada Yahduiler bulunuyor.Rusya genelinde %0.11 nüfusa sahip olmalarına rağmen listede 38 kişi ve %19’luk payla temsil ediliyorlar. Toplam varlıkları 109 milyar dolara ulaşırken kişi başı 2.87 milyar dolar olarak hesaplanmakta. En zengin Yahudi 16.5 milyar dolara sahipken en az malvarlığı olan ise 0.5 milyar dolara sahip.
3. sırayı Ukraynalılar takip ediyor. Listede 29 kişi ve %14.5 pay ile temsil ediliyorlar. Ülke genelinde nüfusları ise %1.35 Tolam malvarlıkları 98.5 milyar dolar değerinde. Kişi başı ortalama 3.396 milyar dolarlık bir rakama ulaşılıyor. En zengin Ukraynalı 14.4 milyar dolara sahipken malvarlığı en az olan 0.5 milyar dolar.
Diğerleri ise Tatarlar(10 kişi %5lik dilimle 11.8 milyar dolara sahip. Ülke geneli nüfusları ise %3.7), Ermeniler(6 kişi %3lük dilimle 10.1 milyar dolara sahip ve ülke geneli nüfusları %0.83).Son olarak ise 3 gürcü 3 azeri 3 inguş 2 özbek bulunmakta. 1er de Alman, Avar, Arab, Kürt, Leton, Lezgin, Litavanyalı, Moldovyalı ve Oset bulunmakta.
(Volga ırkları, Kazaklar, Belaruslular ve Çeçenler temsil edilmedi.)
Anti-semitistler üzülecekler ancak, Yahudiler ortalama sermaye bağlamında Özbekler tarafından kişi başı 13.5 milyar dolar ile ciddi anlamda geride bırakılıyorlar. Bu kesinlikle Rusya ile sınırlamadan apaçık bir dünya rekorudur.2. sırada Azeriler 5.78 milyar dolar ile yer alırken Ukraynalılar 3.396 milyar dolar ile takip etmekte.
Dağlı Yahudilere mensup olan oligarkların oranı sistemde nüfuslarına oranlandığında ilk sırada yer alıyorlar. Forbes listesinin %2si ve Rus nüfusunun %0.00005'ini oluşturuyorlar ve nüfusları sadece 762. Bu dağlı Yahudiler eğer servetlerini diğer soydaşlarına bir iyilik yaparak paylaşsalardı dünyada eşi benzeri olmayan çoluk çocuk sadece milyonerlerden oluşan bir ülke kurulabilirdi.
Burada ilginç bir veri daha göze çarpmakta. Oligarklar'ın %90nı üniversite mezunu olmasına rağmen bunların büyük bir kısmı servetlerini elde ettikten sonra diplomalarını almışlar. Oligarkların 3te 1'inin geçmişte yasalarla ilgili sıkıntıları olduğu da veriler arasında.
Oligarkların yaklaşık olarak %40’ı servetlerini enerji sektöründen elde ettiler. Mineral yataklarını Rus Anayasası'nın özel mülk yasasına dayandırarak sömürdüler. Ayrıca gayrimenkul yatırımları, finansal spekülasyonlar, özelleştirmeler ve bankacılıkla servetlerine servet kattılar. Endüstri ise genellikle ihracat odaklı metal işleme, kimyasal ve yiyecek endüstrisi üzerine kuruludur. Ciddi biçimde konut inşası da yapılmaktadır.
Araştırmaya göre, Rus oligarkların özeti şu şekilde çıkarılabilir, Yarı Slav olmakla birlikte önemli bir Yahudi katılımı bulunmakta, tatar ve Kafkas kanı da güç katmakta. Hırsıza benzemekte, kanunlarla sürekli başları dertte, iyi eğitimli, hızlı bir şekilde kar etmek için seçenekleri olan insanlar.
Bu özel mülkiyet krallarının aktiviteleri sonucunda ve tabi ki Rus hükümetinde ki meslektaşları sayesinde bütçe açığı gün geçtikçe büyümeye devam ediyor.
Yönetim, devletin bütçesinin %50’sini yakıt ve hammadde ihracatından karşılıyor. Bu da mekanik, elektrik&elektronik sanayisinin modern bir ekonominin ne kadar gerisinde olduğunu gözler önüne seriyor. Tesadüftür ki bazı Afrika ülkerinde de aynı ekonomi modelini açıkça görebilirsiniz.
Gelişmiş batı ülkelerinde, Özellikle ABD'de gerçek özel mülkiyet hakkı uzun bir süredir kobileri ekonominin anahtar sektörlerinden biri haline getirdi. Uzun bir süredir de kolektif ve ortak girişimlerle sosyalleşmenin en üst seviyesine ulaştı.
Umarım gün gibi ortada olan bu gerçeği birileri sayın yönetenlerimize açıklayabilir.
Yuri Skidanov’dan (Pravda.Ru)
Çeviren Yesi Derneği